İnternet Üzerinden Alışveriş Yaparken Dolandırılmamak İçin Nelere Dikkat Etmeliyiz

İnternet Üzerinden Alışveriş Yaparken Dolandırılmamak İçin Nelere Dikkat Edilmeli?

Her geçen gün yeni bir internet dolandırıcılığı yöntemi ortaya çıkıyor. Özellikle bilgisiz ve yarı cahil kesimi hedef alan bu dolandırıcılıklardan, biraz dikkat ve biraz da bilgi ile gelebilecek mağduriyetlerin çoğunun basitçe önüne geçebilirsiniz. 

Tabi ki yöntemler her geçen gün daha da kurnazca planlanmış şekilde karşımıza çıkacaktır, üstüne çok yakında Yapay Zeka sazı çalmaya başlayınca işler daha da çetrefilli hale gelecek olsa da, biz tedbirimizi mümkün olduğu mertebede almaya çalışmalıyız.

Sizlere daha önce Siber Güvenlikte "2 kere" Prensibi  anlatmıştık. Bu yazıya bu makaleyi okuduktan sonra devam etmenizi öneririz. Çünkü bundan sonraki tavsiyeler bu yöntemi anlamışlığının uygulanabilirliği üstüne inşa edilmiştir.

İnternet Sitelerinde Dolandırılmamak İçin Neler Yapmalıyız ?

Öncelikle karşı tarafın yöntemlerinde izleyebileceği yolları anlamak iyi bir başlangıç olacaktır. Bir dolandırıcının ilk önce internette karşınıza çıkmaları gerekir.

Bunu temelde iki şekilde yapmaktadırlar, birisi SEO yani arama motorlarında (Google, Yandex, Bing, Yahoo vs.) üst sıralarda aradığınız içeriklerde karşınıza çıkmaya çalışarak. İkincisi özellikle sosyal medya platformlarında (Facebook, instagram, x.com, tiktok vs.) reklam verip, fake hesaplar açarak.

Sonrasında buralardan da Bağlantı linki yani çakma site adresine yönlendirerek, sizleri tuzağa çekmeye çalışırlar. Bu dolandırıcı siteler genelde ikiye ayırabiliriz.

a) Yaprak (Kopya) Siteler

Bilindik bir sitenin örneğin sahibinden, N11, Trendyol, Çiçek sepeti, Amazon vb. sitelerin birebir aynı tasarımı kullanıp sizi dolandırmaya çalışırlar.

Her internet sitesinin domain(alan adı) adresi benzersizdir yani açılan sayfada tarayıcınızdaki adres satırına dikkat ederek devam etmeliyiz.

1) Kolayca şüphelendiğimiz site adresini Google dan arama yaparak orijinal siteye ulaşarak farklarına bakabiliriz.

2) Site adresinin WHOIS Veri tabanında Arama yapabilirsiniz.

Burada iletişim bilgileri, site açılış tarihi bizlere önemli ip uçları verir çünkü genelde dolandırıcı sitelerin ömrü az olur ve yaşı 1 'i geçmez, iletişim bilgileri uyduruk ve genelde saçma ülkeler üstünden kayıtlıdır.

b) Özgün Dolandırıcı Site Yapmak

Baştan site tasarlayıp orijinalinin ismini kullanarak, sizleri tuzağa çekmeye çalışırlar, Buradaki asıl kilit nokta, ödeme ekranı ve alt sayfalarda (iletişim, hakkımızda, ürün iade, vb yerlerdedir. örneğin hiç bir ürün almadan iade etmeye çalışın sahte sitelerde bu panel ya hiç yoktur yada işlevselsizdir. 

Ödeme panelleri genelde çakma modüler kullanılmıştır. İletişimden müşteri hizmetlerini ulaşmaya çalışın. Site adresini Google da arayın sizden önce dolandırılan varsa büyük ihtimal ne yapacağı ile ilgili bir yerde izi vardır. 

İnternet alışverişi yaptığınız sitenin gerçek bir site olup olmadığını öğrenmenin en iyi yolu, TR de hizmet veriyorsa siteyi devlet veritabanı üzerinden sorgulamaktır. Bunun için sitenin ismini veya domain bilgisini e-ticaret bilgi sistemi içindeki “Kayıtlı Site Sorgula” https://eticaret.gov.tr/ satırına yazarak arama yapabilirsiniz. 

İnternet Alışverişlerinde Nasıl Daha Güvende Olurum?

En baştan söyleyeyim bilgi güçtür. Bilgi sahibi olmanın en kolay yolu okumaktır. Günümüz dijital çağın başındadır, bu çağa ayak uydurmak için kendinizi geliştirin. Güven oluşturmayan yapılar karşınıza çıkarsa, müşteri hizmetleri ile iletişime geçip kapıda ödeme isteyin. Tabi ki en önemlisi bütün internet alışverişlerinizde "Sanal kart" kullanın. Mümkün olduğunca cep telefonundan değil bilgisayardan alışveriş sitelerini ziyaret edin ve alışverişlerinizi bilgisayar üstünden yapın. Ödeme yöntemlerinde kripto para yada direk havale isteyen yapılardan uzak durun. Bir site bilindik diye içerisindeki pazaryeri mağazalarının da güvenilir olduğunu sanmayın. İnternette her gördüğünüzü gerçek, karşınıza her çıkanı fırsat sanmayın...

Umarız faydası olmuştur, Haydi selametle...