OYUN ÇEVİRİSİ

 

OYUN ÇEVİRİSİ

Küresel bilgisayar oyunu sektörü son yılların en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olarak 2020 yılında %23’lük artışla 177,8 milyar dolar gelir elde ederek kitap ve film endüstrilerini geride bırakmıştır. Dünya çapında tahmini 3,24 milyar oyuncuya hizmet eden bu sektörde, oyun çevirisi her zamankinden daha da önemli bir yere sahiptir.

OYUN ÇEVİRİSİNİN TARİHİ

1958’de fizikçi William Higinbotham tarafından geliştirilen basit bir tenis oyunuyla doğduğu kabul edilen bilgisayar oyunu endüstrisi, 1970 ve 1980'lerde Atari, Nintendo ve Comodore gibi firmaların çıkardığı kaset bazlı oyun konsolları ile ana akım bir eğlence şekli halini almıştır. 90’larda kişisel bilgisayarların yaygınlaşmasıyla bilgisayar ortamına taşınan oyunlar, 1994’te PlayStation’ın piyasaya çıkışıyla modern konsollar ve bilgisayar arasındaki rekabet ile hızla gelişerek daha karmaşık ve sürükleyici oyunların ortaya çıkmasına neden olmuştur. PC Oyunlarının yerel dillere (Türkçe vb.) çevrilmesi veya lokalizasyon ise ilk defa 1993’te Oasis adında Hollandalı bir grup tarafından yapılmıştır. Oyun çevirisinin ilk örneklerinin oyun yayımcıları tarafından değil, oyunun hayranları tarafından oyuna sonradan eklenen yamalar halinde yapıldığını görüyoruz. Orijinal hali ile başka bir dile çevrilmiş oyunların ilk örneklerinden olan Baldur’s Gate ise 1998’te karşımıza çıkıyor.

GÜNÜMÜZDE OYUN ÇEVİRİSİ

Bugüne baktığımızda, dünyanın pek çok farklı yerinden, farklı oyun yayımcılarının küresel bilgisayar oyunu piyasasında (PC, XBOX, PlayStation vb.) başarılı olmak için pek çok lisanı kullanıcılarına sunduklarını görüyoruz. 2020’de 665 milyon oyuncu ve 40,85 milyar dolar hasılatla oyun piyasasının başını çeken Çin’in ardında sırasıyla ABD, Japonya, Güney Kore ve Almanya yer alıyor. Bütün bu ülkelerde farklı dillerin konuşulduğunu göz önüne alırsak, oyun çevirisi yapmayan yayımcıların diğerlerine göre büyük bir dezavantaj sahibi olduğu açıkça ortada.

OYUN ÇEVİRİSİNİN KAPSAMI

Oyun çevirisi, oyundan oyuna farklılık gösterebilir. Burada yerelleştirmenin (lokalizasyon) ne derece uygulandığı çok önemlidir. Basit lokalizasyonda oyunun mağaza açıklaması, anahtar kelimeler gibi yüzeysel içeriği çevrilir. Kısmi lokalizasyonda oyun içi metinler, karakter açıklamaları ve altyazılar yerel dile çevrilir. Tam lokalizasyonda ise bütün bunlara ek ses dosyalarının da dublajı yapılır.

OYUN ÇEVİRİSİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Bilgisayar oyunları hem yazılı hem sözlü hem bilgilendirici hem diyaloğa dayalı dil öğelerinin bir arada bulunduğu ortamlardır. Yazılı metinlerde verilen bilginin doğruluğunun yanı sıra metin boyutlandırması, eş anlamlılık gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Çevrilen bir metnin boyutu kaynak dildekinden çok daha kısa veya uzun olursa bu format hatalarına sebep olabilir. Aynı şekilde diyalogların çevirisinde üstü kapalı ya da orijinal kültüre ait üstü kapalı atıflar, espriler anlamlarını kaybetmeden çevrilmelidir. Karakter ve araç gereç isimleri gibi özel isimlerin çokça bulunduğu oyunlarda, bütün bunların birbirleriyle uyumlu ve tutarlı bir şekilde çevrilmesi, oyunun sürükleyiciliğini doğrudan etkileyen bir etkendir. Bu sebeple oyun çevirilerinin, konusunda tecrübeli çevirmenlerin ortaklaşa çalıştığı ve birbirlerinin işlerini birçok aşamada kontrol ettikleri Çevirimvar online tercüme bürosu gibi uzman bürolar tarafından yapılması büyük önem taşır.