PC Fan Kontrol Devresi Yapımı

Bilgisayar Fan Kontrol Devresi Yapımı (DIY)

Bu aşağıda anlatacağım bilgileri arkadaşlarla beraber 90'lı yıllarda yapmaktaydık. O yıllarda biraz heves birazda imkansızlıklardan bu ve benzeri bir çok uygulama (çift power kullanımından, kasa sessizleştirmeye, soğutma ve overclock denemelerine...) yapmıştık.

 Eğer meraklısıysanız açık bir şekilde anlatmaya çalıştım. Lakin sadece fan kontrol devresine ihtiyacınız varsa artık piyasada "XIGMATEK MONO COOL FAN KONTROL"  vb. bizim yaptığımız fan kontrol sisteminin aynısını fabrikasyon olarak artık piyasada bulmak mümkün . Fiyatıda 7-8 $ civarında. Daha fazla çeşitleri ve gelişmiş modelleride mevcut. Ben aldım kullanıyorum ve memnunum. Size tek uyarım CPU yani işlemci fanında kullanmayın.

Şimdi gelelim kendimiz yapmak istersek neler yapacağımıza, takıldığınız yerleri sorabilirsiniz , basit bir mekanizma işe de yarıyor lakin dediğim gibi uzun zaman oldu böyle işlerle uğraşmayalı.

Gerekli malzemeler :

1K Potansiyometre ( Potu çevirdikçe direnci değişir. Ara direnç değerlerine ihtiyaç duyulduğu zaman veya ADC işlemlerinde kullanılabilir. )

10K direnç

LED (istenilen renkte olabilir ama bence mavi kullanmayın gözü alıyor)

ve biraz da kablo

Pc nizin arka girişine yada ön taraftaki boş dvd girişini kontrol düğmesi yerleştirmek için kullanabilirsiniz.

Burada ön kapağa bir delik açıyoruz



Yeterli genişliğe ulaştıktan sonra potansiyometreyi yerleştiriyoruz.

Fan hakkında görselde bilgi sahip olmak adına eklediğim LED içinde küçük bir delik açıyoruz. (burada led biraz görsellik için yani kullanmasakda olur

Potumuzun dış taraftaki bir bacağına 10k lık direncimizi lehimliyoruz ve diğer ucunuda Led'in bir bacağına bağlıyoruz.

Ledimizin diğer bacağını da Potun diğer dış bacağına lehimliyoruz ve bir nevi ledin bacakları sagdan soldan potu sarıp sarmalıyor :)

3Bacağı olan potumuzun bir bacağına direnç bağlamıştık. Kalan iki bacak arasına bi köprü ile bunlarıda birbirlerine bağlıyoruz ve ledin bir diğer bacağını buraya lehimliyoruz. 3bacaklı olan potun 2bacagını birleştirdikten sonra 2bacaklı oldu buralara birer kablo atıyoruz.

devremizi bitirdik. şimdi kablo bağlantılarını yapıyoruz

Şemadaki gibi kablo bağlantısını yapıyoruz

Kısaca fana gelen güçe dimmer anahtar yerleştirdik.

Devremizi kasaya yerleştirdikten sonra düğmeyi açtığımızda led daha parlak yanıyor ve fan daha hızlı çalışmaya başlıyor.

Devre ile fan hızını istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz.

Fan hızınızı LED parlaklığından görebilirsiniz.

Sistem için herhangi bir yük ve tehlike oluşturmamaktadır.

Ayrıca:
Bir kaç fan içinde aynı düzenek kurulabilir. Alttaki şekilde LM317L entegresinin basit uygulaması görülmektedir. Devre güç kaynağının 12 volt uçlarından beslenmektedir. Çıkışta fan voltajını 2 kilo ohm luk potansiyometre ile kontrol edilmektedir.



Devre bu haliyle çıkış voltajını 1.2 Volttan 12 volta kadar ayarlamaktadır.

Devrede kullanılan LM317 L entegresi küçük akımlar için tasarlanmış olup 500 miliamper (0.5A) akım verebilmektedir. Bu akım fanın cinsine ve gücüne göre 1 ya da 5 fana kadar çalıştırabilmektedir. Eğer daha güçlü bir akım istenirse LM317T entegresi ile 1500miliamper (1.5A) elde edilebilir.

NOT: Fan üzerinde yazan bazı ibareler vardır. 12V 100mA gibi. Bu ibareler fanın 12 voltta ne kadar akım çektiğini gösterir. eğer kullanmış olduğun fanlar 100mA çekiyorsa 5 fana kadar kullanabilirsin eğer daha fazla akım çekiyorsa voltaj entegresi akımı bölü fan akımı olarak hesaplayabilirsin. Şöyle ki

Fan akımı 200mA olsun

Kullandığın entegre LM317L olsun

Lm317L 500 mA olduğuna göre 500 bölü 200 eşittir 2.5 adet fan demektir. Ama fanlar yarım olamayacağı için 2 adet fan kullanabileceksin. Tabiiki LM317T kullanman halinde Akımın 1500 mA e ulaşacağı için bu sefer 1500 bölü 200 eşittir 7.5 yani 7 fan olacaktır.

Benim tavsiyem LM317T kullan Fiyatı en son 50 kuruştu. şimdi de 1 liradır belkim. Sadece LM317T nin metal kısmını yalıtman lazım ve gerekirse küçük bir soğutucuya monte etmen lazım.

Fan uçlarına 100 ohmluk bir direnç ve bir led bağlarsan bu led ayarladığın voltaja göre daha parlak yanacak ve sana fan hızı hakkında bilgi verecektir.

2k2 potansiyometre ayarlı direnç olmasın. Ayarlı dirençler küçüktür ve dışardan ayar için çubuğu yoktur.

Kesinlikle milli potansiyometre olsun ve lineer olsun.

Mavi led siparişi verme. Mavi ledlerin voltaj eşiği 3 volt civarıdır. Burada kullanılabilecek en ideal led kırmızı olmalıdır. Kırmızı normal ledler 1.6 voltan sonra yanmaya başlar.

toplam maliyeti 5 tl yi geçmez..

Kaynak : barış , mr_yamyam , LØRD

Ayrıca : Fanınız 200mA ve üzeriyse en az 12x0,2=2.4Watt yapar. Standart potlar ise 250mW yani 0,25W Bu sebeple iş göremez duruma gelebilirler bunun çözümü de şu şekilde

http://forums.xbox-scene.com/lofiversion/index.php/t713101.html

http://www.bearblain.com/fan_speed_control.htm

Kare dalga osilatörlü fan kontrol devresi yapımı

http://www.kendinyapsitesi.com/kendin-yap/kare_dalga_osilatorlu_fan_kontrol_devresi-2886.html