Normal ve Cahil Toplumların Minimalist Karşılaştırması

Doğruları açık bir şekilde, parlak sadeliği ile karmaşık kavramları anlatmak için bir şık yol izlenerek hazırlanmış minimalist infographicler.

Peki bizim için ne farkeder ki....

Aklın peşinden gitmeye başladığımızda...

Hatalar yapılabilir ama aptallık ayrı bir şeydir. Tarih , kendisinden ders çıkarmayı bilmeyenler , ondan bir sonuca varamayanlar yüzünden sürekli tekrar eder ve dolayısıyla sürekli aynı hatalar yapılır. Bu nedenden " tarih tekerrürden ibarettir " denir.

" İnsanlık tarihini değiştiren nelerdir ? " Sorusuna bazılarıda " aptallıklar " demiştir. Ünlü bilim adamı Carlo Maria Cipolla insanlar neden bu kadar çok hata yapıyor, neden bu kadar çok aptallık yapıyor konusunu araştırmış.

Cahil : Bilmediğini bilmeyen. Bilmediğinin farkında olmayan.

Ümmi : Okumamış.

Aptal : Olasılık algılaması düşük olan insan.

Cehalet : Bilgisizlik.

APTALLIĞIN TEMEL YASALARI NELERDİR ?

Carlo Cipolla bu konu ile ilgili araştırmalar yapmış ve aptallığın kitabını yazmıştır. Kısaca yaptığı araştırma da ; insanlar neden aptallık yaparlar, aptal nedemektir , topluma nasıl etkisi olur ...

Bu konuları araştırıp kitabını yayınlamıştır. (Lois fondamentales de la stupidité humaine)

Carlo Cipolla bir toplumu oluşturan insanları dört ana gruba ayırmış, niteliklerine ve etkilerine göre izah etmeye çalışmıştır.

SAFLAR : Yaptıkları olgulardan kendileri kaybeder ama başkaları bundan bir kazanç elde ediyor. Kendileri kaybediyor ama başkaları kazanıyor. Toplum sonuçta toplamda ne kazanıyor ne kaybediyor.

ZEKİLER : Hem kendileri kazanıyor , hem başkaları kazanıyor. Toplumları kazanıyor, insanlık kazanıyor.

HAYDUTLAR : Kendileri kazanıyor ama başkaları kaybediyor. Toplum kaybediyor.

APTALLAR : Hem kendileri kaybediyor hemde topluma kaybettiriyorlar. 

Carlo Cipolla araştırmaları sonucunda en tehlikeli olanların aptallar olduğu sonucuna varıyor. Bir örnek ile açıklamak gerekirse, mesela aptal olan birilerinin bir karar verirken herkes için anlaşılabilir sonuçları olduğunu kavrayamaması veya bir ürün alırken , satılan ürünü anlayamaması ve olası sonuçlarına göre davranmaması ve aptalca hareket etmesi sonucu etkiye karşı bir tepki çıkmasına ve olması gereken dengenin istenmeyen tarafa yönelmesi sonucu olarak topluma zarar vermektedir.

Daha real bir örnekle açıklamak gerekirse, mesela trafikte ilerlerken önünüzdeki bir aptal ilerideki basit bir olguyu, örneğin belediye otobüsünün verdiği sinyal sonucunda durakta duracağını kavrayamayıp zamanında basit bir davranışta bulunmaması ve sonucunda size normalde yapmayacağınız gereksiz bir frenleme yaptırdığını ve sonuçta bu minimal bir farkın bile size normalden çok az da olsa daha fazla yakıt tüketimi zararı verdiği, hatta çok azda olsa fren sisteminin daha erken aşınması, azda olsa zaman kaybı yaşatacağı ortadadır. Belki bu küçük fark önemsiz gibi görünse de , trafikteki aptal sayısı ile çarpıldığında gün içerisinde fazladan harcanan bu sarfiyatın toplamı büyüyecektir. Sonuçta toplumdaki aptal sayısı ile çarpılsa devasa farklar ortaya çıkacaktır. Bu devasa farklar ülkenin ekonomisini olması gerektiğinden daha fazla israfa ve dışa bağımlılığa neden olacak, çevre daha fazla kirlendiğinden, yetişen ürün miktarı ve kalitesi düşecek sonuçta daha kalitesiz ürüne toplum daha fazla para ödeyecektir. Bu döngünün ortaya çıkartacağı etki sonuçta toplumun tamamına zarar olarak etki etmesi kaçınılmazdır.
Bu örnek çok değişik durumlarda farklı şekillerde çeşitlendirilebilir.

Ancak zeki birisi bunu en başta almayacak ve yaşadığı  topluma dolaylı bir katkısı olacaktır.

"
Bilmeyen ve bildiğini zanneden bir aptaldır.        Ondan uzaklaşın.
Bilmeyen ve bilmediğini bilmeyen bir cahildir.        Ondan sakının.
Bilmeyen ve bilmediğini bilen bir öğrencidir.               Ona öğretin.
Bilen ve bildiğini bilmeyen uykudadır.                     Onu uyandırın.
Bilen ve bildiğini bilen akıllıdır.                                    Onu izleyin.
"

Carlo Cipolla Aptallığın Yasaları :

Temel aptallık yasası : 

1-) Toplumda tahmin edilenden fazla sayıda aptal vardır .

(Yani toplum aptal sayısını ne kadar düşünüyorsa , ondan daha fazla sayıda aptal vardır.)

2-) Aptallık başka her tür özellikten bağımsızdır.

(Yani aptal olmak bir yerde yönetici olamaya  yada futbolcu, dizi yıldızı vs. olmaya engel değil. Herkes için bu özellik geçerlidir.)

3-) Aptallar umulmadık yerlerde ortaya çıkarlar

(Yani hiç beklemediğiniz işleri yapanlar bile aptallıkları hiç beklenmedik durumlarda ortaya çıkar)

4-) Aptala, akılla karşı çıkılmaz.

(Çünkü hatalıda olsa , hatasını kabul edebilmesi ve anlayabilmesi gerekir ama aptal bunu yapamaz.)

5-) Toplum aptalların zarar verme potansiyelini küçümser.

(Bakınız yukarıdaki varsayımsal örnek)

6-) Bütün toplumlarda aptal oranı aynıdır.

(Ama aptallara yetki veren toplumlar gerilemeye ve çökmeye mahkumdur. Yani bir toplum ekonomik yada ahlaksal olarak çökmüş diğeri aşırı gelişmiş olmasındaki tek fark aptallara yetki vermeleridir. yoksa her toplumdaki aptal oranı aynıdır.)

Aptalın , aptal olduğunu anlamıyorsan , sen daha aptalsın demektir.

Bir yeri güzel yapan, oranın insanıdır, yoksa güneş her yerde aynı doğar.

Minimalist Comparison of Normal and Illiterated Societies

Aptallık ve Cahillik Üzerine Daha Fazla Akademik Araştırmayı Merak Ediyorsan... alttaki bağlantıları tıkla !

APTAL VE APTALLIK ÜZERİNE BİLİMSEL ÇALIŞMALAR

ÖN YARGILI CEHALET NEDİR ?

...